SWOT Analizi Nedir, İşletmeniz İçin SWOT Analizi Nasıl Yapılır?

Oturmuş işletme planına sahip bir firma olabilir veya yeni başlıyor ve girişiminiz için bir web sitesi yapma aşamasında olabilirsiniz. İki şekilde de, her adımda rakiplerinizi tanımak ve anlamak, daha iyi bir işletme stratejisi oluşturmanızı sağlayabilir.

SWOT analizi burada devreye giriyor. İyileştirmeler yapmak ve pazarlama hedeflerinizi rayında tutmak için faydalı bir araç.

Bu rehberde, metodu ayrıntılarıyla açıklayacak ve "SWOT analizi nedir ve nasıl yapılır" sorularını cevaplayacağız.

SWOT Analizi Ne Demek?

SWOT analizi, işletmelerin genel performanslarını ve rakiplerinin performanslarını objektif bir bakış açısıyla ölçmek ve değerlendirmek için kullandıkları bir stratejidir.

SWOT, aşağıdaki ifadelerin baş harflerinden oluşuyor.

• Güçlü yönler (strengths)

• Zayıf yönler (weaknesses)

• Fırsatlar (opportunities)

• Tehditler (threats)

Tüm bu faktörler, işletme sahiplerinin firmaları için yeni bir alana girme veya yeni bir markalaşma yoluna gitme gibi daha akıllıca kararlar vermelerine yardımcı oluyor.

Başka bir deyişle; işletmenizin güçlü ve zayıf yönlerini görmenize ve aynı zamanda fırsatların ve tehditlerin farkına varmanıza ve analiz etmenize yardımcı olan bir tekniktir.

İlk iki parametre olan güçlü yönler ve zayıf yönler; itibarınız, ekibiniz, konumunuz ve fikri mülkiyet gibi iç etmenlerle ilgili. Dikkat edilecek bu noktalar sabit değil ve zamanla değişkenlik gösterebilir.

Bunların korunması veya değiştirilmesi (iyi yönde de kötü yönde de olabilir), bir kuruluşun kendi denetiminde. Olumlu değişim yaratmak istediğinizi varsayarsak; bunun gerçekleştiğini görmek için çaba ve zaman harcamanız gerekecek.

Fırsatlar ve tehditler ise rakipler, pazar trendleri ve malzeme fiyatları gibi dış etmenlerle ilgili. Ne yazık ki bu etmenler bir kuruluşun kendi denetiminde değil ve bu yüzden bunları değiştirmeniz mümkün değil.

İşletmelerin bu etmenleri kendi avantajlarına olacak şekilde yönetmeyi öğrenmeleri ve aynı zamanda alandaki diğer firmalarla rekabet edebilmek için stratejilerini de buna uygun şekilde adapte edebilmeleri gerekiyor.

SWOT Analizi Neden Yapılır?

Daha önce değindiğimiz gibi SWOT analizi, farklı türden işletmelerin daha geniş bir bakış açısıyla sonuçlara varmalarını sağlayarak fayda yaratabilen uzun bir süreç. İşletmeler, ancak değerli veriler ve analizler elde ettikten sonra bu doğrultuda akıllıca ve stratejik bir plan şekillendirebilir.

Dahası, SWOT analizi sizi, güçlü ve zayıf yönleriniz karşısında işletmenizi yeni ve ilginç yollardan incelemeye zorluyor. Böylesi bir planlılık, işletmenizi etkileyebilecek zorluklara karşı hazır olmanızı sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda hedef pazarınız dahilindeki potansiyel fırsatlar veya tehditler hakkında daha derin bir anlayış sunuyor.

SWOT Analizi Nasıl Yapılır?

SWOT analizi, iş bölümüne dayanan ve kapsayıcı bir süreç olmalı. Bu nedenle, işe koyulmadan önce ortaklarınızı, paydaşlarınızı ve fikir öne sürecek her türlü karar vericiyi bir araya topladığınızdan emin olun.

Aşağıda, hem kendi firmanızı hem de rakiplerinizi incelemeye yönelik bir SWOT analizi örneği aşamalarına göz atacağız.

• Her aşama için bir yazı tahtası

• Boş sayfa

• Analiz edeceğiniz her firma için dört bölüm oluşturun

• Bu bölümleri Güçlü ve Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditler olarak adlandırın

• Araştırmalarınızı yaparak dört bölüm için bulduklarınızı yazın

Bu tür analiz söz konusu olduğunda önyargıları terk etmeniz gerektiğini unutmayın. Ne kadar dürüst olursanız sonuçlarınız da o kadar iyi ve faydalı olur.

SWOT Analizi Örnekleri:

Tam bir SWOT analizinin nasıl olacağını daha iyi anlamak amacıyla, hizmet işletmesi kuran bir masaj terapisti örneğini ele alalım.

1. Güçlü Yönler

Güçlü yönler, belirli bir firmanın iyi performans gösterdiği önemli noktalardır. Bunlar firmaya sektörde rekabet avantajı sunar ve müşterilere fayda sağlar. Kendi işletmenizin güçlü yönlerini tespit etmek, bu yönleri daha da güçlendirerek kaldıraç etkisi yaratabilmenize yardımcı olur.

Rakipleriniz açısından ise güçlü yönleri ulaşılacak hedefler olarak düşünebilirsiniz.

Kendinize "onların yaptığının aynısını nasıl onlardan daha iyi yaparım" veya "bu fikre onları geride bırakacak kendi dokunuşumu nasıl katarım" gibi sorular sorun.

SWOT analizinize başlarken dikkate alabileceğiniz birkaç soru:

• Bu firmanın sektördeki rekabet avantajları neler?

• Benzersiz ve değerli olan hangi özellikleri sunuyor?

• Hangi süreçlerde en başarılı?

• Müşterileri neler çekiyor?

• Pazarda lider konumda mı? Öyle ise bu konuma nasıl ulaşmış?

• Kuruluş genişliyor ve yeni çalışanları bünyesine katıyor mu?

• Firma ne tür güçlü varlıklara sahip (ör. fikri mülkiyet, paydaşlar, binalar vb.)?

2. Zayıf Yönler

Bunlar, bir kuruluşun geliştirilebilecek olan özellikleridir. SWOT analizinin bu aşamasında, kendinize karşı dürüst olmanız çok önemli. Başta bu size biraz rahatsız edici gelebilir ancak zayıf bir yöne dikkat çekmeden bu yönü iyileştirmeniz mümkün olmaz.

Yukarıdaki güçlü yönlerde analiz ettiğiniz noktaların çoğunun bu bölümde tersten ele alınabileceğini unutmayın.

Örneğin, "işletmeyi genişleterek yeni çalışanlar işe alma" güçlü yönlerden biriyken "çalışanlarını rakiplerine kaptırma" zayıf yönlerden biri olabilir.

Bu tür sorulara ek olarak şu seçenekleri de aklınızda bulundurun:

• Bu firma neleri daha iyi yapabilir?

• Hangi süreçler iyileştirilebilir?

• Bu firmada oturmuş bir itibar eksiği var mı?

• Bu firma, sektördeki diğerlerine kıyasla hangi konularda güçlük yaşıyor?

• Müşteriler sıklıkla nelerden şikayet ediyor?

• Firma çalışan kaybediyor mu?

• Firma hangi ögeler açısından eksik? Ör. patentler, fon, çalışan pozisyonları vb.

3. Fırsatlar

Bir işletme sahibi olduğunuzda anı yakalamanız gerekir. Fırsatlar, siz ve rakipleriniz için muhtemelen aynı veya çok benzer olur. Fırsatları algılamak ilk adım, bu fırsatlardan rakiplerinizden önce yararlanmak ise ikinci adımdır. Gelişiminizin hangi aşamasında olduğunuza bağlı olacak şekilde, bunu işletmeniz açısından en anlamlı olacak anda yapmalısınız.

Doğru SWOT analizi için sorabileceğiniz diğer sorulara bakalım:

• Tanıtım amacıyla sosyal medya influencerları ile çalışmak veya geri dönüştürülmüş ürün ambalajları kullanarak çevreci girişimlerde bulunmak gibi en yeni trendler neler?

• Yakın gelecekte fayda sağlayabileceğiniz ticaret fuarı gibi etkinlikler, resmi tatiller veya haber bültenleri var mı?

• Pazarınızda daha ucuz tedarikçilerle çalışma veya aracıları aradan çıkarma fırsatları gibi boşluklar var mı?

• Daha büyük bir binaya veya daha iyi bir konuma geçme fırsatı var mı?

• İşletmenizin yakın zamanda satılma ihtimali var mı? Ya da bu işletme daha küçük, yerel işletmeleri satın alarak büyüyebilir mi?

4. Tehditler

Bunlar bir işletmeyi olumsuz duruma düşürebilecek dış etmenlerdir. Tıpkı fırsatlar gibi, tehditler de siz ve rakipleriniz için genellikle benzer olur. Ancak bazı tehditler, memnuniyetsiz bir müşterinin yarattığı bir halkla ilişkiler skandalında olduğu gibi, bir kuruluşa özgü olabilir. Bu tür durumları yönetmeyi öğrenmek ve gelecekte çok daha büyük sorunlara dönüşmelerini önlemek son derece önemli.

Tehditler SWOT analizinde son sırada yer alsa da bunları ilk iş olarak ele almak iyi olabilir.

Tıpkı ufak bir yangında olduğu gibi, hızlı hareket edilmediğinde tehditler de geri dönüşü olmayan zararlara yol açabilir.

Potansiyel tehdit örneklerine bakalım:

• Belirli bir ürün veya hizmetle ilgili ciddi memnuniyetsizlik yaşayan bir müşteri var mı?

• Pazarda dalgalanmalar var mı? Örneğin, fiyatlar yükseliyor mu, tüketiciler alternatiflere yöneliyor mu?

• Dikkat edilmesi gereken yeni resmi düzenlemeler var mı?

• Rakiplerin daha iyi olduğu noktalar neler? Bunları öğrenmek için pazar araştırması yapın.

• Yakın gelecekte bu işletmenin ürün veya hizmetlerini demode bırakacak yeni teknolojiler geliştirilme ihtimali var mı?

• Tüketiciler bu hizmetlere artık ilgi duymuyor mu?

Plan yapın

Kuruluşunuzun başarısını etkileyen en önemli bileşenleri ve rakiplerinizi belirledikten sonra, strateji geliştirmek için ihtiyaç duyduğunuz tüm araçlara sahipsiniz.

Bu plan, firmanızda iyileştirmeler yapmanız ve rakiplerinizle eşit düzeyde rekabet edebilmeniz için size yol gösterecek.

Planınızı oluştururken şu beş adımı göz önünde bulundurun:

• SWOT analizinizle ilgili olarak çalışanlarınızdan ve diğer paydaşlardan geri bildirimler alın.

• Zayıf yönlerinizi telafi etmek için güçlü yönlerinizi kullandığınız ve tehditleri fırsatlara dönüştürdüğünüz bir plan oluşturun. Yeni bir işletme kuruyorsanız bu bileşenleri işletme planınıza da dahil edin.

• Fikirlerinizi ekip üyeleriyle tartışarak herkesin aynı hedef doğrultusunda çalıştığından ve sorumluluk sahibi olduğundan emin olun.

• Eylem ögelerinizi önceliklendirerek en önemli etmenlerden işe başlayın. (Acil konular varsa bunlar tehditleriniz de olabilir.)

• Planınızı uygulayın. Planı ekibinize maddeler halindeki eylem ögeleri olarak sunun ve her konu için görevli bir kişi belirleyin.

Sonuç

İşletmeniz büyümeye ve evrilmeye devam ederken bunun yalnızca süreçteki bir nokta olduğunu unutmayın. Bu etmenlerin çoğu ileriki bir tarihte değişebilir. İşletmenizin sektördeki yerini ve katettiğiniz yolu doğru şekilde değerlendirebilmek için gelecekte bu egzersizi tekrarlamak iyi olur.

Yael İba Tepeleni

SEO and Content Marketing Specialist